Return to site

Հին նոր տարի

 

Հին Նոր տարին սկսեց նշվել 1918 թվականին, երբ Հուլյան օրացույցը փոխարինվեց Գրիգորյան օրացույցի։ Այդ պահից ի վեր մեր երկրում հայտնվեց լրացուցիչ Նոր տարի, բայց գիտե՞ք ինչպես է ընդունված նշել այն ոչ միայն Ռուսաստանում, այլև աշխարհի մի շարք այլ երկրներում։ Հիմա ես ձեզ կպատմեմ այդ տոնի մասին և թե էլ որ երկրներում են նշում այն:

Հռոմի Գրիգոր 13-րդ պապը նկատեց, որ Հուլյան (հին) տոմարը մինչև 16-րդ դարը տվել է 10 օրվա տարբերություն: Այդ տարբերությունը հայտնի եղավ գարնանային գիշերահավասարից` մարտի 21-ից, որովհետև գարնանային գիշերահավասարը փոխանակ 325թ., Նիկիայի ժողովի որոշման համաձայն մարտի 21-ին հանդիպելու, հանդիպել էր մարտի 11-ին` այսինքն 10 օր առաջ: Այդ պատճառով Գրիգոր 13-րդ պապը հմուտ աստղագետների և ժամանակի հայտնի մաթեմատիկոսների մասնակցությամբ հաստատեց նոր տոմարը:

Օրացույցի փոփոխությունից հետո ի հայտ եկավ «նոր ոճ», որը դարձավ պաշտոնական, և մենք անցանք ամսաթվերի միևնույն համակարգին, ինչ Եվրոպան։ Միևնույն ժամանակ, օրացույցի փոփոխությունը ազդեց երկրի տոնական կյանքի վրա. այնուհետև Սուրբ Ծննդյան տոնակատարությունը հետաձգվեց հունվարի 7-ին: Ի դեպ, ըստ եկեղեցական օրացույցի, տարվա սկիզբը նշվում է ոչ թե անգամ ձմռանը, այլ աշնանը (սեպտեմբերի 1):

Սերբիայում Հին Նոր տարին կոչվում է նաև «Սերբական Նոր տարի» կամ Փոքր Սուրբ Ծնունդ: Սերբական տոնական սեղանի ավանդական ուտեստը վարենիցան է՝ եգիպտացորենի կարկանդակը կայմակով (թանձր սերուցք):

Շվեյցարիայում Հին Նոր տարին նշվում է հունվարի 13-ին՝ Սուրբ Սիլվեստրի օրը։ Բնակիչները հագնում են շքեղ զգեստներ և շնորհավորում միմյանց Ամանորը։

Նույնիսկ Հին Նոր տարին նշվում է Հյուսիսային Աֆրիկայի երկրներում: Տոնակատարության ժամանակը տատանվում է հունվարի 12-ից 14-ը։ Աֆրիկացիները նախընտրում են տոնն անցկացնել ընտանիքի հետ՝ հարուստ տոնական սեղան գցելով, որը խորհրդանշում է բարեկեցության և ուրախության ցանկությունը։

Մերի Ներսիսյան 7-3